Στην σύγχρονη κοινωνία που διανύουμε, τον 21ο αιώνα, ο ρόλος που διαδραματίζει ο εκπαιδευτικός είναι εξαιρετικά σημαντικός και κρίσιμος. Ο εκπαιδευτικός καλείται να επιτελέσει ταυτόχρονα πολλούς επιμέρους ρόλους, για να είναι αποτελεσματικός, παραγωγικός και αγαπητός από μαθητές και γονείς. Σε αυτό το σημείο πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα. Το έργο του δασκάλου δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως δουλειά αλλά κυρίως ως λειτούργημα. Αν κάθε δάσκαλος αντιμετώπιζε τη δουλειά του ως "χόμπι" και όχι ως μια καταναγκαστική εργασία θα είχαμε πολύ πιο ταλαντούχους και παθιασμένους ανθρώπους με διάθεση και αγάπη γι' αυτό που κάνουν. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να εχει συναίσθηση του ρόλου και του έργου του, να αγαπάει το επάγγελμά του και να ειναι επιστημονικά καταρτισμένος. Ας πάμε να δούμε μερικούς από τους σημαντικότερους ρόλους που διαδραματίζει ο δάσκαλος στην εκπαιδευτική διαδικασία.
1. Δάσκαλος με μεράκι
Πρώτα από όλα, ο εκπαιδευτικός πρέπει να έχει μεράκι. Αν πληκτρολογήσουμε στη μηχανή αναζήτησης τη λέξη "μεράκι" θα δούμε ότι προέρχεται από την τουρκική λέξη merak. [ μεράκι < τουρκική merak < αραβική مراق (maraq)] Μια λέξη, πολλά συναισθήματα! Τι σημαίνει μεράκι; 1.σφοδρή επιθυμία ή καημός 2. πόθος, ενασχόληση με επιμέλεια και γούστο 3. ευχάριστο συναίσθημα που προκύπτει από διασκέδαση Το μεράκι λοιπόν είναι αυτό το χαρακτηριστικό που δεν πρέπει να λείπει από την ιδιοσυγκρασία ενός εκπαιδευτικού. Είναι ο πόθος, η αγάπη, η ευχαρίστηση για το έργο το οποίο είναι προορισμένος να επιτελέσει. 2. Δάσκαλος με χιούμορ Ένα άλλο στοιχείο που πρέπει να υπάρχει στη προσωπικότητα του δασκάλου είναι το χιούμορ. Το χιούμορ αποτελεί ζωτικό στοιχείο της ανθρώπινης υπόστασης και είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ανθρωπότητας. Στους χώρους της εκπαίδευσης έχει ορισθεί κατά καιρούς τόσο ως εκπαιδευτική μέθοδος όσο και ως διδακτική πρακτική. Είναι ένα σημαντικό παιδαγωγικό εργαλείο για αποτελεσματική διδασκαλία, το οποίο παρέχει πολλαπλά οφέλη στους μαθητές. Πιο συγκεκριμένα, το χιούμορ βοηθά στην καλλιέργεια θετικών σχέσεων μέσα στην τάξη, κάνει το μάθημα πιο ευχάριστο, προσελκύει το ενδιαφέρον και τη προσοχή στους μαθητές, ελαττώνει το άγχος και την πίεση, δημιουργεί ένα κλίμα χαλάρωσης και ξεκούρασης, αυξάνει την αδρεναλίνη, οξυγονώνει τον εγκέφαλο και διεγείρει να νευρικά κύτταρα, με αποτέλεσμα τα παιδιά να είναι πιο δημιουργικά και ανοικτά στη γνώση. Ας χαρίσουμε απλόχερα στους μαθητές το γέλιο που είναι πηγή χαράς και ας απαλλαχτούμε από το άγχος ότι ξεφεύγουμε από το υπεύθυνο λειτούργημά μας. Εξάλλου σύμφωνα με τον Γάλλο συγγραφέα Nicolas Chamfort "Η πιο χαμένη από όλες τις μέρες είναι εκείνη που δε γελάσαμε."
3. Ο δάσκαλος ψυχολόγος Ο καλός εκπαιδευτικός στη σύγχρονη εποχή πρέπει να γνωρίζει από Παιδοψυχολογία. Πρέπει να μπορεί να καταλαβαίνει τη ψυχοσύνθεση του παιδιού, να διαισθάνεται τους φόβους, τις ανησυχίες του και τα προβλήματα που μπορεί να κουβαλάει απο το σπίτι του και να προτείνει ουσιαστικές λύσεις στο πρόβλημα. Ας μη ξεχνάμε ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού στο σύγχρονο σχολείο δεν περιορίζεται στην μετάδοση της γνώσης, αλλά με αφετηρία συγκεκριμένα προβλήματα των μαθητών, γίνεται ρόλος συμβουλευτικός , συνεργατικός, παρωθητικός στην κοινωνικογνωστική περιπέτεια των μαθητών. 4. Ο δάσκαλος ηθοποιός Όπως όλες οι ανθρώπινες οντότητες, έτσι και οι εκπαιδευτικοί έχουν τις καλές και τις άσχημες στιγμές τους. Ο δάσκαλος είναι υποχρεωμένος να αφήνει τα προβλήματά του έξω από την σχολική αίθουσα. Πρέπει να δείχνει οτι ειναι καλά, να είναι ευχάριστος, να έχει ενέργεια, να υποδύεται διάφορους ρόλους για να γίνει πιο δημιουργικός και πιο διασκεδαστικός. 5. Ο δάσκαλος αστυνομικός Μια αίθουσα για να λειτουργήσει σωστά θα πρέπει να διακατέχεται από τάξη, ηρεμία, ασφάλεια και πειθαρχεία. Φανταστείτε πως θα ήταν τα πράγματα αν οι μαθητές έτρεχαν και φώναζαν ανεξέλεγκτα μέσα στην τάξη, αν τσακώνονταν με τους συμμαθητές τους και αν επικρατούσε ένα χάος, μια αταξία. Ο εκπαιδευτικός λοιπόν, είναι αυτός που πρέπει να επιβάλλει την τάξη και την πειθαρχεία και να θέτει τους κανόνες και τα όρια. Άλλωστε το σχολείο αποτελεί μια μικρογραφία της κοινωνίας μας. Η αταξία και η αναρχία σε μια κοινωνία φέρνει ανασφάλεια, φόβο και ανησυχία στους ανθρώπους με αποτέλεσμα μια κοινωνία να μη μπορεί να προοδεύσει και να πάει μπροστά.
Όπως είδαμε λοιπόν, ο καλός δάσκαλος έχει ένα πολύ δύσκολο έργο γιατί καλείται να διαδραματίσει ταυτόχρονα πολλούς, διαφορετικούς και συχνά αντικρουόμενους ρόλους. Ο δάσκαλος είναι και άλλα πράγματα. Είναι και γονιός και γιατρός και σύμβουλος! Είναι εξαιρετικά σημαντικό οι γονείς να είναι αρωγοί στην προσπάθεια των εκπαιδευτικών και να μην επικρίνουν ή να υποτιμούν το έργο τους. Ο καλός δάσκαλος δίνει φτερά στους μαθητές. Ο καλός δάσκαλος εμπνέει.
Αρθογράφος: Γωγώ Μπούκα - Αριστούχος Πτυχιούχος Εκπαιδευτικός Πανεπιστημίου Αθηνών - Σχολική Ψυχολόγος αναπτυξιακής και Εφηβικής Υγείας.
